100-Lecie Niepodległości Rzeczypospolitej i 100-Lecie powstania Polskiej Służby Weterynaryjnej

100 LAT POLSKIEJ ADMINISTRACJI WETERYNARYJNEJ

31 grudnia 2018 roku to szczególna data dla polskiej weterynarii W tym okresie obchodzimy stulecie działalności administracji weterynaryjnej, która ma zasadnicze znaczenie w dziedzinie ochrony zdrowia publicznego i ochrony zdrowia zwierząt. Sto lat temu 31 grudnia 1918 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał Dekret, w którym wyłączył służbę weterynaryjną z kompetencji Ministra Spraw Wewnętrznych i przekazał do kompetencji Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Rozwiązanie to okazało się trwałe i wyznaczyło miejsce służby weterynaryjnej w XX wieku i XXI wieku. Zadanie w zakresie weterynarii zostało powierzone pierwotnie Urzędowi Weterynarii Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych, na czele którego stanął generał Michał Dowbor. W wyniku reform zapoczątkowanych przez Urząd w okresie II Rzeczypospolitej, stworzone zostały stanowiska wojewódzkich inspektorów weterynaryjnych i lekarzy powiatowych.

Nowo powstała administracja weterynaryjna od samego początku zmierzyła się z problemem szalejących po I Wojnie Światowej chorób zakaźnych zwierząt. w wyniku jej działań udało się zwalczyć księgosusz, który od wieków stanowił problem na ziemiach polskich oraz zarazę płucną bydła. Widziała także znaczenie działań międzynarodowych w tym obszarze, czego efektem był udział Rzeczypospolitej w założeniu Międzynarodowego Urzędu dla zwalczania epizootii (OIE) funkcjonującego do teraz a skupiającej obecnie 194 państwa.

Wiele zmian w zakresie organizacyjnym służby weterynaryjnej doszło w okresie powojennym, prowadzące do szerokiej rozbudowy funkcji organów administracji weterynaryjnej. okres ten spowodował do rozbudowy i umocnienia struktury urzędów weterynaryjnych w terenie. Pozwoliło to na zwalczenie na terytorium kraju poważnych chorób zakaźnych zwierząt jak pryszczyca, choroba pęcherzykowa świń, rzekomy pomór drobiu, gruźlica i bruceloza bydła.

Istotne zmiany nastąpiły po 1989 roku, gdzie zawód lekarza weterynarii był jednym z pierwszych zawodów, który objęła prywatyzacja. Państwowa służba weterynaryjna w wyniku tej reformy stała się swego rodzaju "policją weterynaryjną" mająca swoje własne organy i kompetencje, a powołana do wypełnienia określonych zadań, głownie o charakterze kontrolnym i nadzorczym. Nowa Inspekcja była utworzona na podobieństwo inspekcji już funkcjonujących w Europie. Inspekcja ta jest zbiorczą instytucją z organami różnych szczebli, a powołana do wypełniania określonych zadań, głównenie o charakterze kontrolnym i nadzorczym.

W ciągu stu lat działalności służba weterynaryjna  sprawowała nadzór nad realizacją przepisów wielu aktów prawa administracyjnego w szczególności należy tu wspomnieć o rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej::z 22 sierpnia 1927 r, o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierzęcych, z 22 marca 1928 r. o badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa czy też z 22 marca 1928 r. o ochronie zwierząt będące jednym z pierwszych tego typu aktów w Europie.

Obecnie Inspekcja Weterynaryjna przy pomocy swoich wszyskich pracowników, wyznaczonych lekarzy weterynarii oraz osób  personelu pomocniczego realizuje postanowienia kilkuset aktów prawa wspólnotowego i krajowego z zakresuochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego. Działania te prowadzone są w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego realizując łacińską sentencję „Sanitas animalium pro salute homini”, która znajduje sie na sztandarze Inspekcji Weteryanryjnej. Jest to zarazem realizacja programu Światowej Oraganizacji ds. zdrowia zwierząt z siedzibą w Paryzu: "Jeden świat,jedno zdrowie, jedna medycyna", gdyż warunkiem zdrowia społeczeństwa jest zdrowie zwierząt.

dr n. wet. Janusz Związek

Powiatowy Lekarz Weterynarii

w Kłobucku

Bieżące informacje zawarte na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii pod likami:

https://www.wetgiw.gov.pl/inspekcja-weterynaryjna/100-lecie-administracji-weterynaryjnej

https://www.wetgiw.gov.pl/inspekcja-weterynaryjna/sto-lat-polskiej-sluzby-weterynaryjnej---rys-historyczny